8 lipca 2023 roku zakończyła się wielomiesięczna Harcerska Sztafeta Rowerowa „JednoŚladami Andersa”. 67 dzielnych rowerzystów przejechało ponad 15 tys. kilometrów w 14-stu etapach rowerowych. Wyruszyli w listopadzie 2022, zaś w miniony weekend ich wyprawa dobiegła końca – równolegle w Gdańsku oraz w Edynburgu (Wielka Brytania).
Wielki Finał Sztafety Rowerowej w Gdańsku trwał aż 3 dni. Nie zabrakło spotkań podróżniczych i harcerskich, przejazdów rowerowych, lekcji żywej historii, możliwości zwiedzania zbiorów Muzeum II Wojny Światowej oraz podziwiania zabytków z Mobilnego Muzeum Rowerów z Radomia, a nade wszystko – jeszcze gorących wrażeń z trasy JednoŚladami Andersa! Program był bogaty i różnorodny. Jego uroczysta część rozpoczęła się w sobotę o 10.00 przed Muzeum II Wojny Światowej, gdzie przy wtórach pieśni patriotycznych, w wykonaniu Kapeli Kaszubskiej Tuba Band, wjechał ostatni etap sztafety, XII East.
Podczas uroczystości zgromadzonych powitał Zbigniew Popowski, prezes Fundacji Światowe Jamboree, jeden z pomysłodawców odważnego, patriotycznego projektu. Następnie głos zabrał gospodarz, zastępca dyrektora ds. naukowych Muzeum II Wojny Światowej – dr Marek Szymaniak oraz Wojciech Kaczmarczyk, dyrektor Narodowego Instytutu Wolności – Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego – jednego z głównych partnerów projektu.
Z rąk dyrektora Kaczmarczyka dwie osoby ze sztabu projektu JednoŚladami Andersa
(hm. Magdalena Suchan i Zbigniew Sas) otrzymały także Odznaki Honorowe za Zasługi dla Turystyki przyznane przez Ministra Sportu i Turystyki.
W uroczystości wzięli udział także:
- Barbara Męczykowska – główna specjalistka w Biurze Edukacji Instytutu Pamięci Narodowej, oddział Gdańsk.
- dr Bartosz Czajka – prezes Instytutu im. gen. Andersa w Lublinie (który przygotował bardzo ciekawy wykład śladach Armii Andersa i powojennych losach harcerstwa poza granicami kraju).
- hm. Dawid Schwann – członek Głównej Kwatery ZHP.
Zaszczytem dla uczestników Finału w Gdańsku była obecność i przemówienie gościa specjalnego, kpt. Władysława Dąbrowskiego, Żołnierza 2 Korpusu Polskiego. To także jego szlakiem jechali rowerzyści w sztafecie.
Odczytano uroczysty list od Zbigniewa Rau – Ministra Spraw Zagranicznych, patrona projektu, który niestety nie mógł być osobiście z nami w tym szczególnym dniu.
Równolegle na metę przy pomniku Misia Wojtka w Edynburgu wjechał Etap XI West, co uczestnicy wydarzenia w Gdańsku mogli „na żywo” oglądać na ekranie.
Program Wielkiego Finału sztafety rowerowej JednoŚladami Andersa zaczął się już w piątek – w Domu Harcerza, gdzie w sali kinowej przygotowano dwie fantastyczne prelekcje.
Najpierw „Loverowi”, czyli Ola i Daniel, opowiedzieli o swoim rowerowym projekcje. Ich „Wyprawa rowerowa do kraju, który już nie istnieje” to jedyna taka przygoda od prawie stu lat – nominowana do Kolosa w kategorii Podróż w roku 2022. Zainspirowana jest trasą, którą pokonał Bernard Newman w 1934 roku. „Loverowi” podążali śladem opisanym w jego książce „Rowerem przez II RP”.
Późnej zaś mieliśmy okazję posłuchać o projekcie „Harcerska Afryka”, czyli służbie, jaką harcerze podejmują w trosce o polskie groby w dalekiej Afryce. To cykliczne działania, podczas których 20 Harcerskich Wolontariuszy z ZHR, ZHP i SH rusza do RPA, Zimbabwe i Zambii, aby dbać o Polskie Miejsca Pamięci w Afryce i wspierać tamtejszych Polaków i Polonię w prowadzonych przez nich działaniach.
Oba inspirujące wystąpienia pięknie wprowadziły nas w nastrój podsumowania „JednoŚladów Andersa”. Projektu, który łączy w nowatorski sposób turystykę rowerową, podążanie śladem zaproponowanym w publikacji („Szlak Nadziei”, Normana Daviesa), ale też polską historię, poszukiwanie śladów pamięci i szczególny patriotyzm.
W niedzielę zaś, ostatni dzień Wielkiego Finału, zaplanowano dwie atrakcje. Od rana przewidziany był czas na zwiedzanie wystawy stałej Muzeum II Wojny Światowej. Obszerne zbiory, duży bagaż wiedzy – absolutnie polecamy.
Zupełnie ostatnim punktem weekendowego programu, była wycieczka rowerowa do Sopotu, w poszukiwaniu pomniku Misia Wojtka. Prócz Wojtka, udało nam się znaleźć także ulicę Monte Cassino, zatem powiększyliśmy Mapę Śladów Pamięci o kolejne dwa ślady!
Sztafeta stanowiła kulminacyjny element większego projektu, realizowanego już od 11 listopada 2021, jako propozycje programowe, przygotowujące do sztafety.
Wielki Finał w Gdańsku zwieńczył długą podróż i niebywałą liczbę przygód oraz odnalezionych śladów polskiej historii! Sztafeta się skończyła, ale projekt nie. Przed nami jeszcze dużo pracy, by to, co zgromadziliśmy, uporządkować i udostępnić. – deklarują członkowie sztabu projektu patriotycznego.
Pięknie dziękujemy Muzeum II Wojny Światowej za gościnę w tym wyjątkowym, historycznie korespondującym z naszym projektem miejscu! Wszystkim zaangażowanym w nasze wydarzenie pracownikom, jak również panu dyrektorowi, Markowi Szymaniakowi, serdeczne „Czuwaj!” To była ogromna pomoc w naszym wydarzeniu!
Bardzo dziękujemy też Chorągwi Gdańskiej ZHP, w szczególności Michałowi Hinc.
Dziękujemy naszym gościom, szczególnie kpt. Władysławowi Dąbrowskiemu oraz Łukaszowi Wykrocie, który zabrał do Gdańska swoje Mobilne Muzeum Rowerów!
W końcu, choć pewnie powinniśmy na początku… Dziękujemy też całemu sztabowi projektu, którzy zrealizowali nie tylko Wielki Finał Sztafety, ale i cały projekt.
Partnerzy Wielkiego Finału Sztafety:
- Muzeum II Wojny Światowej
- Chorągiew Gdańska ZHP
- Dom Harcerza